Miniony rok był bardzo aktywny dla naszej grupy. Przygotowaliśmy krótkie podsumowanie naszych wyników, aby podzielić się z wami naszymi głównymi osiągnięciami naukowymi. W skrócie, w 2023 roku nasza grupa opublikowała 20 artykułów naukowych, zaprezentowała 21 wystąpień na międzynarodowych konferencjach, realizowała 6 projektów naukowych, świętowała habilitację nczłonkini naszego zespołu Agnieszki Sergiel (gratulacje dla Agnieszki!), nadzorowała 9 studentów (6 z nich pracuje nad rozprawą doktorską), gościła 4 naukowców w ramach krótkoterminowych wizyt oraz nawiązała lub kontynuowała współpracę międzynarodową z 44 ośrodkami z całego świata.
W szczególności poczyniliśmy postępy w badaniach nad globalnymi zmianami, wykorzystując ssaki jako grupę modelową. Dane odnoszące się do 50 gatunków z Puszczy Białowieskiej z okresu obejmującego 66 lat wykazały, że społeczności ssaków są lepszymi wskaźnikami globalnych zmian (rosnące zużycie nawozów azotowych i wzrost temperatury) niż poszczególne gatunki. W globalnym badaniu obejmującym 43 gatunki ssaków, oceniającym skutki ograniczonej mobilności ludzi podczas pandemii COVID-19, stwierdziliśmy, że w warunkach ścisłego zakazu poruszania się przemieszczanie się zwierząt wzrosło nawet o 73%, co wskazuje na zwiększoną przenikalność krajobrazu.
Uzyskaliśmy wgląd w ekologię i ochronę dużych drapieżników w Europie Wschodniej. Czynniki antropogeniczne, w szczególności sztuczne światło w nocy i udział pól uprawnych, wpływają na przydatność siedlisk dla wilków na Ukrainie i Białorusi. Przyczyniliśmy się do zrozumienia roli indywidualności niedźwiedzi brunatnych w konfliktach na linii człowiek-dzika przyroda w polskich Karpatach. Wykazaliśmy, że zachowania prowadzące do powstania szkód nie są przejawiane z taką samą częstością przez wszystkie osobniki w populacji.
Kontynuowaliśmy nasze badania ekotoksykologiczne dużych drapieżników i stwierdziliśmy, że zanieczyszczenie środowiska metalami ciężkimi (np. kadmem, rtęcią i ołowiem) odkładającymi się w tkankach niedźwiedzi brunatnych, wpływa na oś podwzgórze-przysadka-gonady (odpowiadającą za prawidłowe funkcjonowanie układu rozrodczego), co może mieć negatywne skutki na poziomie indywidualnym i dla całej populacji.
W kontynuowanym badaniu komunikacji chemicznej u niedźwiedzi brunatnych wykazaliśmy, że pocieranie o substancje o intensywnych zapachach może dodatkowo funkcjonować jako zachowanie przeciwpasożytnicze, oprócz powszechnie uznanej funkcji komunikacji chemicznej. Przeanalizowaliśmy również profile zapachowe uzyskane z różnych obszarów ciała niedźwiedzi, które różniły się między osobnikami, a także między klasami wiekowymi i płciowymi.
Wreszcie, opublikowaliśmy list w odpowiedzi na trwającą debatę polityczną na temat zmniejszenia ochrony w celu umożliwienia polowań jako sposobu na ograniczenie konfliktów. Omawiamy, w jaki sposób polowania mogą mieć niekorzystny wpływ na populacje drapieżników i strategie łagodzenia konfliktów. Zamiast tego wzywamy do wdrożenia bazy danych, która spełniałaby wytyczne „FAIR” dotyczące szkód powodowanych przez duże drapieżniki na poziomie europejskim, aby skutecznie łagodzić konflikty.
Jesteśmy przekonani, że nasza działalność pomaga w lepszym zrozumieniu ekologii dużych drapieżników w krajobrazach zdominowanych przez człowieka i będziemy nadal pracować nad zaspokajaniem ich potrzeb w zakresie ochrony przyrody na poziomie lokalnym, regionalnym i kontynentalnym.