Projekt BEAR HEALTH 2016/23/P/NZ9/03951/3: „Wildlife health in human-shaped environment: integrating multiple indicators to assess the status of brown bear populations”
Projekt finansowany ze środków przeznaczonych na program finansowania badań naukowych i innowacji UE „Horyzont 2020” na podstawie umowy Nr 665778 o dofinansowanie działań „Marie Skłodowska-Curie”.
Projekt realizowany jest przez Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie w ramach programu POLONEZ 3, koordynowanego przez Narodowe Centrum Nauki.
Czas trwania projektu: od 01.12.2018 do 30.11.2020.
Jak wszystkie dzikie zwierzęta, a być może nawet bardziej, niedźwiedzie brunatne są obecnie narażone na utratę przestrzeni życiowej i na postępujące zmiany siedlisk. Doprowadziło to do niemal całkowitego wyginięcia niedźwiedzi w większości krajów Europy Zachodniej. W Polsce, Chorwacji i Szwecji nadal utrzymują się dość stabilne populacje niedźwiedzi, należące odpowiednio do populacji karpackich, gór Dynarskich i gór Pindos oraz populacji skandynawskiej. Jednak niedźwiedzie wciąż muszą radzić sobie ze środowiskiem, które zmienia się wskutek działalności człowieka. Przykładem zagrożeń dla zachowania populacji niedźwiedzi we właściwym stanie może być rozwój obszarów miejskich i podmiejskich, rozwój infrastruktury transportowej, rosnąca liczba turystów na obszarach chronionych, zwiększona podaż żywności pochodzenia antropogenicznego, która jest łatwo dostępna dla niedźwiedzi (np. śmieci, pola kukurydzy lub pokarm dostarczany przez ludzi do lasów w celu dokarmiania zwierząt łownych), polowanie na niedźwiedzie lub wyższy poziom zanieczyszczenia. Wszystkie te czynniki i działania mają wpływ na niedźwiedzie i ich zdrowie.
Cele projektu:
Moduł 1: Stres
Zbadanie czy i jak presja człowieka w obszarze występowania niedźwiedzi wpływa na poziom stresu badanych osobników i populacji oraz jakie są potencjalne konsekwencje dla ich zdrowia i stanu ochrony
Moduł 2: Stan odżywienia
Zbadanie głównych źródeł pokarmu w skali lokalnej, które pozwoli m. in. na ocenę poziomu habituacji czy warunkowania pokarmem antropogenicznym i wyboru siedliska
Moduł 3: Odpowiedź immunologiczna
Zbadanie czy w gradiencie presji ludzkiej istnieje zróżnicowanie odpowiedzi immunologicznej i jak są one powiązane z innymi badanymi wskaźnikami
Moduł 4: Narażenie na patogeny i toksyny w badanych populacjach
Identyfikacja patogenów i toksyn związanych z działalnością ludzką, ocena narażenia w badanych populacjach, określenie poziomu progowego oraz ewentualnych synergii pomiędzy poszczególnymi wskaźnikami
Moduł 5: Rozwikłanie zależności pomiędzy badanymi wskaźnikami a presją ze strony człowieka i opracowanie indeksu zdrowia
Opracowanie indeksu zdrowia na podstawie badanych wskaźników. Podejście integracyjne ma na celu ujawnienie ewentualnych zależności pomiędzy wskaźnikami i umożliwić porównanie badanych populacji (karpackiej, dynarskiej i skandynawskiej)