Jakość diety i stres u niedźwiedzi – nasza nowa publikacja

W ramach naszych badań w modułach dotyczących (1) poziomu stresu i (2) strategii żerowania i stanu odżywienia w badanych populacjach niedźwiedzia brunatnego, podjęliśmy próbę wyjaśnienia związków wskaźników jakości diety (% zawartości azotu i węgla w kale) z wskaźnikiem poziomu stresu (koncentracja metabolitów hormonu stresu – kortyzolu). Wskaźniki te powinny przejawiać m.in. sezonowe zmiany, zgodnie z sezonową dostępnością poszczególnych typów pokarmów i ich przewagą w danym sezonie, a także fizjologią niedźwiedzia (okres hipofagii po zakończeniu snu zimowego i okres hiperfagii, przed kolejnym zimowaniem).

Postanowiliśmy rekombinować takie dane z prób zebranych w dwóch centrów występowania populacji zamieszkującej polską część Karpat, żeby zweryfikować wyżej wspomniany związek, a także sprawdzić czy takie podejście okaże się przydatnym narzędziem w rekonstruowaniu zmian jakości diety i powiązanych z nią cykli w fizjologii niedźwiedzi.

fot. Djuro Huber

Niedźwiedzie w Bieszczadach intensywnie korzystają z miejsc dokarmiania, co wiąże się z dużym udziałem niskiej jakości pokarmów pochodzenia antropogenicznego w ich diecie. Natomiast w Tatrach nie dokarmia się zwierząt, wobec czego tatrzańskie niedźwiedzie korzystają z naturalnego pokarmu. Stwierdziliśmy, że dieta niedźwiedzi w Tatrach jest znacznie wyższej jakości, z wyższą zawartością węgla w okresie hiperfagii, kiedy gromadzą one zapasy tkanki tłuszczowej. Także koncentracja metabolitów kortyzolu odpowiadała sezonowym zmianom zapotrzebowania i poboru kalorii w okresach hipo- i hiperfagii. W Bieszczadach nie zaobserwowaliśmy takich zmian.

Praktyka sztucznego dokarmiania zakłóca fenologię składników odżywczych i ich sezonowość w porównaniu z populacjami na naturalnej diecie. Wykazaliśmy, że dokarmianie nie tylko obniża ogólną jakość diety, ale wpływa także na cykl hormonalny związany z sezonowymi wymaganiami pokarmowymi.

Z publikacją można się zapoznać tutaj https://journals.plos.org/plosone/article/file?id=10.1371/journal.pone.0242341&type=printable