Pobieranie, przechowywanie i przygotowywanie prób sierści niedźwiedzia brunatnego do analizy stężenia hormonów
Badanie stresu fizjologicznego jest jednym z kluczowych w analizie związku pomiędzy zakłóceniami antropogenicznymi a dynamiką populacji w ekologii i zarządzaniu dziką przyrodą. We krwi, ślinie i kale stres może być mierzony za pomocą stężenia glukokortykoidów (hormonów stresu), zwłaszcza kortyzolu. Ostry stres może być badany za pomocą tych rodzajów prób, podczas gdy przewlekły stres wymaga wielokrotnego pobierania, co może mieć ograniczenia praktyczne (trudne do wykonania w terenie), etyczne i czasowe, zwłaszcza w badaniach dużych drapieżników żyjących na wolności.
Stężenie kortyzolu we włosach jest uważane za retrospektywny biomarker stresu obejmujący okres do kilku miesięcy, w zależności od tempa wzrostu włosów i okresów linienia. Krążące krótkotrwałe wysokie stężenia kortyzolu i poziomy podstawowe są gromadzone w łodydze włosa głównie podczas anagenu (tj. aktywnej fazy wzrostu). Długość trwania anagenu wynosi od tygodni do miesięcy, w zależności od gatunku. Pobieranie prób włosów można przeprowadzić przy użyciu minimalnie inwazyjnych technik, a sierść jest również łatwa do przechowywania, dzięki czemu badania z wykorzystaniem tej matrycy są łatwiejsze i bardziej wydajne. Wyższy poziom kortyzolu podczas ostrego stresu powoduje przesunięcie energii w kierunku funkcji potrzebnych do szybkiego poradzenia sobie ze stresorem. Zmiany te są zwykle tymczasowe, a poziom kortyzolu powraca do wartości podstawowych. Jeśli stres się utrzymuje (staje się przewlekły), podwyższony poziom kortyzolu może mieć szkodliwe konsekwencje, zmieniając funkcje odpornościowe, negatywnie wpływając na kondycję osobnika, sukces reprodukcyjny i ostatecznie dynamikę populacji.
W ramach badania wpływu presji antropogenicznej na nadnercza i aktywność gonad, w projekcie AnthroBear mierzymy poziom kortyzolu, testosteronu i progesteronu w sierści niedźwiedzi brunatnych. Doktor Ghulam Nabi uczestniczył w badaniach terenowych w Chorwacji i brał udział w pobieraniu prób, poznając zasady przechowywania i konserwacji tkanek skeratynizowanych. Ponadto odbył szkolenie w zakresie przygotowywania prób sierści, począwszy od ich oczyszczenia, poprzez ważenie i mycie, aż po mielenie. Próby włosów zebrane na potrzeby projektu są obecnie analizowane we współpracującym laboratorium na Uniwersytecie Saskatchewan w Kanadzie.