Od kilku lat monitorujemy bioakumulację pierwiastków o potencjale zaburzającym gospodarkę hormonalną (tzw. endokrynnych dysruptorów) w tkankach europejskich niedźwiedzi brunatnych. W kolejnym naszym badaniu z tego obszaru, mieliśmy na celu określenie krążących we krwi poziomów hormonów płciowych, stresu i tarczycy w odniesieniu do stężenia arsenu (As), kadmu (Cd), rtęci (Hg), ołowiu (Pb) i talu (Tl). We współpracy z koleżankami i kolegami z Instytutu Badań Medycznych i Bezpieczeństwa Pracy w Zagrzebiu, Wydziału Medycyny Weterynaryjnej i Wydziału Nauk Rolniczych Uniwersytetu w Zagrzebiu, Zakładem Weterynaryjnych Nauk Biomedycznych Uniwersytetu Saskatchewan w Kanadzie oraz Tatrzańskiego Parku Narodowego, przeprowadziliśmy analizy z wykorzystaniem prób pełnej krwi i osocza, pobranych od 53 niedźwiedzi brunatnych z dwóch europejskich populacji (karpackiej i dynarskiej). Wpływ badanych pierwiastków może stanowić potencjalne zagrożenie dla kondycji populacji poprzez ich wpływ na sukces reprodukcyjny i ogólny stan zdrowia, a zatem jego określenie jest istotne także z punktu widzenia ochrony gatunku. Dostarczamy również pierwszych danych na temat poziomów badanych hormonów we krwi wolno żyjących europejskich niedźwiedzi brunatnych, rozpoznając również znaczenie czynników fizjologicznych i środowiskowych leżących u podstaw zmienności w ich koncentracji.
Stwierdziliśmy dodatni związek pomiędzy koncentracją kortyzolu i koncentracją kadmu oraz ujemny związek z koncentracją talu. Ponadto, koncentracje talu i ołowiu zostały zidentyfikowane jako kluczowe czynniki wyjaśniające zmienność w koncentracji hormonów tarczycy (wolnej trijodotyroniny fT3 i wolnej tyroksyny fT4). Wyniki te sugerują możliwy wpływ antropogenicznego zanieczyszczenia pierwiastkami śladowymi na stres i odpowiedź immunologiczną, wzrost, rozwój, reprodukcję, termoregulację i metabolizm, czyli podstawowe funkcje regulowane przez hormony tarczycy i kortyzol. Jednak w celu uzyskania bardziej bezpośrednich dowodów wpływu metali ciężkich na układ hormonalny, zalecamy włączenie do przyszłych badań bardziej czułych i specyficznych biomarkerów zaburzeń endokrynologicznych I ich zbadanie na większej próbie.
Więcej o tych badaniach można przeczytać tutaj https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0048969724076435?via%3Dihub
By Agnieszka Sergiel