Trwałe zanieczyszczenia organiczne w tkance tłuszczowej niedźwiedzi brunatnych

Trwałe zanieczyszczenia organiczne (TZO) to grupa chemikaliów o globalnym znaczeniu. Są one odporne na degradację i bardzo długo utrzymują się w środowisku, dlatego czasami określa się je również jako „wieczne chemikalia”. TZO mogą być przenoszone na duże odległości przez powietrze i wodę, a zatem są rozprowadzane we wszystkich elementach środowiska i mogą być wykrywane w miejscach, w których ich źródła nigdy nie były stosowane. Lipofilne (wykazujące powinowactwo do tłuszczów) TZO gromadzą się w tkance tłuszczowej dzikich zwierząt i ludzi, powodując niekorzystne skutki zdrowotne m.in. dla metabolizmu tłuszczów, czy układów rozrodczego, neuroendokrynnego i odpornościowego. Nasze koleżanki z Instytutu Badań Medycznych i Bezpieczeństwa Pracy w Zagrzebiu i Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersystetu w Zagrzebiu, we współpracy z dr hab. Agnieszką Sergiel, przeanalizowały dwie klasy zanieczyszczeń w tkance tłuszczowej samców niedźwiedzia brunatnego z populacji dynarskiej zebranych w 2021 i 2022 roku. Oprócz siedmiu wskaźnikowych polichlorowanych bifenyli (PCB), przeanalizowano także siedem polibromowanych eterów difenylowych (PBDE). Badania te są pierwszymi na temat poziomów i profilu PBDE u tego gatunku w Chorwacji, ale także w Europie. Chociaż PCB zostały zakazane dziesiątki lat przed PBDE, wykryto je w wyższym stężeniu niż PBDE w tkankach niedźwiedzi brunatnych, co potwierdza ich wszechobecność i wyższy potencjał bioakumulacji. Ogólnie rzecz biorąc, poziomy TZO analizowane w tym badaniu były stosunkowo niskie, czego oczekiwano, biorąc pod uwagę, iż populacja dynarska w jej chorwackiej części zajmuje stosunkowo słabo zaludnione górskie regiony, charakteryzujące się niską działalnością przemysłową, a zatem siedliska bez znaczących źródeł zanieczyszczenia TZO. Niemniej jednak, obecność PCB i PBDE w tkankach niedźwiedzi żyjących na takich obszarach, potwierdza ich trwałość i zdolność do przenoszenia i depozycji na duże odległości, co wymaga regularnego i stałego monitorowania ich poziomów oraz poziomów ich hydroksylowanych metabolitów w środowisku. Przedstawione w publikacji wyniki mogą służyć jako punkt odniesienie dla bardziej zanieczyszczonych obszarów i populacji niedźwiedzi w Europie i na świecie. Więcej o tych badaniach można przeczytać tutaj.

przez Agnieszka Sergiel

Strona wykorzystuje pliki cookies. Jeśli wyrażasz zgodę na używanie cookies, zostaną one zapisane w pamięci twojej przeglądarki.
W przypadku nie wyrażenia zgody nie jesteśmy w stanie zagwarantować pełnej funkcjonalności strony.
Zgadzam się